สถานการณ์เอทานอลซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักในการผลิตก๊าซโซฮอลล์ของประเทศไทย

1. สถานภาพปัจจุบัน/ สิ่งที่การดำเนินการแล้ว

1.1  โรงงาน

• ปัจจุบันมี 20 แห่ง รวม 4.79 ลล./วัน ประกอบด้วย
  • กากน้ำตาล 10 แห่ง                2.18    ลล./วัน
  • มัน+กากน้ำตาล 4 แห่ง             0.7      ลล./วัน
  • อ้อย 1 แห่ง                         0.23    ลล./วัน
  • มัน สำปะหลัง 6 แห่ง               1.68    ลล./วัน
  • กำลังก่อสร้าง 3 แห่ง                1.37    ลล./วัน ใช้มันสำปะหลัง เป็นวัตถุดิบ

1.2 สถานะภาพเอทานอล                              

• การใช้เอทานอล 2.38 ล้านลิตร/วัน (ณ ก.พ. 56)
• สถานีบริการ 4,875 แห่ง เป็น          ปั้ม E20จำนวน 1,604 สถานี  (มีนาคม 56)
                                                      และ E85 จำนวน  77 สถานี  (มีนาคม 56)

1.3   ราคาเอทานอลอ้างอิง  เม.ย 56   23.12 บาท/ลิตร

1.4   ปริมาณการส่งออกเอทานอล

2. ข้อมูล กฎเกณฑ์และนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการใช้มันสำปะหลังผลิตเป็นเอทานอลและน้ำมันเชื้อเพลิง

      2.1 คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2555 เห็นชอบให้ดำเนินการโครงการแทรกแซงตลาดมันสำปะหลัง ปี 2555/2556 โดยใช้มันสำปะหลังผลิตเอทานอลจำนวน 1.6 ล้านตัน 

      2.2 ต่อมาคณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน ในการประชุมครั้งที่ 35/2555(ครั้งที่ 132) เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน 2555 ได้มีมติเห็นชอบการปรับสูตรราคาเอทานอลตามสัดส่วนการใช้เอทานอลมันสำปะหลังที่เพิ่มขึ้น โดยกำหนดสูตรราคาเอทานอลตามสัดส่วนการใช้เอทานอลจากกากน้ำตาล :  มันสำปะหลัง เท่ากับ 62 : 38 และมอบหมายหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการให้เป็นไปตามมติ ครม. ต่อไป  โดยหลังจากยกเลิกน้ำมันเบนซิน 91 หลังจากวันที่ 1 มกราคม 2556 แล้ว คาดว่าปริมาณการใช้เอทานอลจะเพิ่มขึ้นจากประมาณ 1.3 ล้านลิตรต่อวันในปี 2555 เป็น 2.0 ล้านลิตรต่อวัน ซึ่งจะทำให้มีปริมาณการใช้เอทานอลที่ผลิตจากมันสำปะหลังเป็น 760,000 ลิตรต่อวัน เพิ่มขึ้นจากประมาณ 200,000 ต่อวัน ในปี 2555 ดังนี้

• ปริมาณการใช้เอทานอลเฉลี่ยทั้งปี 2556  จำนวน 2 ล้านลิตร/วัน 
• ปริมาณการใช้เอทานอลทั้งปี 2556  จำนวน 720 ล้านลิตร
• ปริมาณเอทานอลจากมันสำปะหลังปี 2556(คำนวนที่สัดส่วน 38%) จำนวน 273.6 ล้านลิตร
• ปริมาณมันสดที่ใช้ในการผลิตเอทานอลทั้งปี 2556  จำนวน 1.71 ล้านตัน

3. สถานภาพการส่งเสริมการผลิตการใช้เอทานอล

ในเดือนสิงหาคม 2554 ประเทศไทยมีการใช้น้ำมันเบนซินทั้งออกเทน 91 และ 95 วันละ 8.39 ล้านลิตรและมีการใช้น้ำมันแก๊สโซฮอล์ประมาณวันละ 12.04 ล้านลิตร หรือคิดเป็นยอดการใช้เอทานอลได้วันละ 1.29 ล้านลิตร

ต่อมามีนโยบายยกเลิกการจำหน่ายน้ำมันเบนซิน ออกเทน 91 ในวันที่ 1 มกราคม 2556 ทำให้ยอดการใช้น้ำมันแก๊สโซฮอล์เพิ่มขึ้นเป็น 20.13 ล้านลิตรต่อวัน หรือคิดเป็นยอดการใช้เอทานอลเท่ากับ 2.38 ล้านลิตร    ต่อวัน โดยมีการใช้น้ำมันเบนซิน (ออกเทน 91 และ 95) ประมาณ 2 ล้านลิตรต่อวัน  (ข้อมูล ณ กุมภาพันธ์ 2556)

สำหรับการส่งเสริมการใช้แก๊สโซฮอล์ในระยะต่อไปจะเน้นการส่งเสริมการใช้แก๊สโซฮอล์ E20 และ E85 เป็นสำคัญ โดยมีเป้าหมายการใช้เอทานอลอยู่ที่ 3.0 ล้านลิตร/วัน ในปี 2558 และ 9.0 ล้านลิตร/วันในปี 2564

4. ปัญหาอุปสรรค

4.1 การใช้เอทานอลในประเทศ

1) สถานีบริการน้ำมัน E20 มีจำนวน 1,604 แห่ง ไม่เพียงพอที่จะรองรับกับรถยนต์ E20 ที่มีประมาณ 1 ล้านคัน ในปัจจุบัน

2) โครงสร้างภาษีสรรพสามิตรถยนต์ E85 ที่ให้ส่วนลด 3 % จากรถยนต์รถยนต์  E20 จำกัดเฉพาะรถยนต์ขนาด 1,780 – 3,000 ซีซี ทำให้การเพิ่มขึ้นของรถยนต์ E85 น้อย

3) การจำหน่ายเอทานอล  95 ดีกรีขึ้นไป เพื่อรองรับการใช้เอทานอล 95 % เป็นเชื้อเพลิง เช่น ED 95 ในรถบัสเครื่องยนต์ดีเซล ยังไม่สามารถทำได้

4) ไม่อนุญาตให้ผู้ผลิตเอทานอลจำหน่ายเอทานอลให้ภาคอุตสาหกรรม 

5) ไม่อนุญาตให้ผู้ผลิตสามารถซื้อขายแลกเปลี่ยนเอทานอล (Swap)